Giảm Nguy Cơ
Tai Biến Mạch Máu
Não ở Phụ Nữ
Việt Hà RFA
Tai biến mạch máu
não được coi là một trong những bệnh phổ biến
nhất hiện nay và nếu không được điều trị kịp
thời có thể dẫn đến tử vong. Tuy nhiên, nguy cơ
tai biến mạch máu não không giống nhau hoàn toàn
giữa phụ nữ và nam giới. Theo các bác sĩ, phụ nữ
thậm chí còn có thể có nguy cơ tai biến mạch máu
não cao hơn nam giới.
Phần
Âm Thanh
Nguy cơ ở phụ nữ
Tai biến mạch máu
não có thể xảy ra với bất kể ai, già hay trẻ,
phụ nữ hay đàn ông. Thế nhưng, theo các nhà khoa
học, phụ nữ dường như có nhiều nguy cơ bị tai
biến mạch máu não hơn so với nam giới bởi những
cấu tạo sinh lý khác biệt. Phụ nữ cũng có những
nguy cơ bị các bệnh khác có thể dẫn đến nguy cơ
tai biến mạch máu não cao hơn ở đàn ông.
Hiệp hội tim mạch
Hoa Kỳ trích lời bác sĩ Cheryl Bushnell, tác giả
của thông báo mới về hướng dẫn chống tai biến
mạch máu não ở nữ, giám đốc Trung tâm tai biến
mạch máu não Wake Forest Baptist ở North
Carolina cho biết: “Phụ
nữ bị chứng đau nửa đầu có nguy cơ bị tai biến
mạch máu não, theo những nghiên cứu gần đây. Tai
biến mạch máu não thường ảnh hưởng nhiều hơn với
phụ nữ so với nam giới. Tiểu đường cũng phổ biến
hơn ở phụ nữ, các vấn đề về tâm lý, trầm cảm
cũng phổ biến hơn ở phụ nữ và có liên quan đến
nguy cơ về tai biến mạch máu não và bệnh tim.
Bệnh rung nhĩ (liên quan đến rối loạn nhịp tim)
cũng phổ biến hơn ở phụ nữ và có liên quan đến
tai biến mạch máu não”.
Số liệu thống kê
của Hiệp hội tai biến mạch máu não Mỹ gần đây
cho thấy có đến 425,000 phụ nữ bị tai biến mạch
máu não mỗi năm ở Mỹ, nhiều hơn 55,000 ca so với
nam giới.
Những yếu tố khác
cần được chú ý ở phụ nữ bao gồm mỡ máu và chứng
đau nửa đầu. Theo Hiệp hội tai biến mạch máu não
Mỹ, phụ nữ có mỡ máu cao hơn mức 128 hoặc phụ nữ
đã mãn kinh có vòng eo lớn hơn 89 cm tức khoảng
35 inch đều có nguy cơ bị tai biến mạch máu não
cao hơn bình thường đến 5 lần. Phụ nữ bị chứng
đau nửa đầu có nguy cơ bị tai biến mạch máu não
cao gấp 3 đến 6 lần.
Theo các bác sĩ
thuộc Hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ, bên cạnh những
nguy cơ thông thường giống như ở đàn ông như
tiểu đường hay cao huyết áp, phụ nữ còn có những
nguy cơ bị tai biến liên quan đến hormone và sức
khỏe sinh sản, hay sau sinh sản và liên quan đến
sức khỏe tình dục. Bác sĩ Cheryl Bushnell giải
thích: “Phụ nữ có những nguy cơ
riêng của họ bao gồm thai nghén, những biến
chứng xảy ra khi có thai bên cạnh huyết áp cao
trong quá trình thai nghén mà chúng tôi gọi là
tiền sản giật. Có những vấn đề liên quan đến
hormone như việc sử dụng dầu tránh thai, hoặc
hormone sử dụng để điều trị các triệu chứng về
mãn kinh. Đó là những yếu tố riêng của phụ nữ.
Ngoài ra còn có những yếu tố khác có liên quan
đến đa nang buồng trứng chẳng hạn mà chúng tôi
không đưa vào hướng dẫn. Những yếu tố này liên
quan đến hệ sinh sản của phụ nữ và hormone”.
Trong số các yếu
tố được bác sĩ Bushnell nói đến, đáng chú ý là
chứng tiền sản giật ở phụ nữ trong độ tuổi sinh
đẻ. Đây là chứng bệnh liên quan đến huyết áp cao
xảy ra trong quá trình mang thai hoặc ngay sau
sinh. Chứng này có thể được điều trị bằng thuốc
tuy nhiên nếu không có chuyển biến tốt thì bác
sĩ có thể sẽ phải khuyên bệnh nhân sinh sớm.
theo hiệp hội về tiền sản giật của Mỹ, có từ 5
đến 8% phụ nữ có thai bị chứng này và là nguyên
nhân hàng đầu dẫn đến các bệnh sau này ở mẹ và
trẻ, thậm chí tử vong. Các nghiên cứu cho thấy,
chứng tiền sản giật có thể làm tăng gấp đôi nguy
cơ bệnh tim mạch, tai biến mạch máu não và máu
vón cục trong vòng 5 đến 15 năm sau khi có thai.
Những phụ nữ thường xuyên bị tiền sản giật hoặc
bị tiền sản giật nặng dẫn đến thai chết lưu có
nguy cơ bị bệnh tim mạch cao hơn cả. Theo bác sĩ
Bushnell, bệnh án về tiền sản giật ở phụ nữ có
thai vì vậy cần được lưu lại trong hồ sơ bệnh án
của bệnh nhân để theo dõi sau này phòng khả năng
bị các bệnh tim mạch và tai biến mạch máu não.
Theo bản hướng
dẫn mới của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, những phụ
nữ mãn kinh và sử dụng liệu pháp hormone cũng
phải rất cẩn trọng vì nó có thể làm tăng nguy cơ
bệnh. Bác sĩ Cheryl Bushnell nói tiếp: “Đã
nhiều năm chúng tôi không khuyến khích sử dụng
liệu pháp hormone với phụ nữ có bệnh tim mạch.
Chúng tôi không khuyến khích liệu pháp hormone
cho việc ngăn chặn bệnh tim mạch và tai biến
mạch máu não. Các thử nghiệm cho thấy nó sẽ làm
tăng nguy cơ bệnh. Những phụ nữ không có nguy cơ
bệnh tim mạch và tai biến mạch máu não thì việc
sử dụng hormone có thể là an toàn nhưng phải tùy
từng trường hợp cụ thể và bác sĩ phải nói chuyện
với bệnh nhân của mình”.
Giảm nguy cơ tai
biến mạch máu não
Trong nỗ lực nhằm
nâng cao nhận thức của phụ nữ về những nguy cơ
tai biến mạch máu não, Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ
hôm 6 tháng 2 đã công bố một bản hướng dẫn về
chống tai biến mạch máu não ở phụ nữ. Bác sĩ
Cheryl Bushnell cho biết đây là một hướng dẫn
đầu tiên về tai biến mạch máu não dành cho phụ
nữ: “Hướng dẫn này là quan trọng với
phụ nữ vì chúng tôi cũng có hướng dẫn khác với
hiệp hội tim mạch Hoa Kỳ về ngăn ngừa tai biến
mạch máu não và có nói đến một số vấn đề liên
quan đến phụ nữ, chúng tôi cũng có hướng dẫn
tránh bệnh tim mạch cho phụ nữ trong đó có nói
đến tai biến mạch máu não, tuy nhiên không có
một hướng dẫn nào cụ thể về tai biến mạch máu
não dành riêng cho phụ nữ. Vì thế chúng tôi muốn
dùng bản hướng dẫn tránh tai biến mạch máu não
và hướng dẫn tránh bệnh tim mạch của phụ nữ và
tập trung thành hướng dẫn tránh tai biến mạch
máu não. Đó là cách mà chúng tôi đưa ra hướng dẫn
này”.
Bản hướng dẫn mới
tập trung vào việc kiểm soát huyết áp, trong đó
nhấn mạnh đến phụ nữ trẻ. Theo khuyến cáo mới
của Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, phụ nữ có thai có
huyết áp từ 150 – 159/ 100 – 109 nên cân nhắc
việc uống thuốc hạ huyết áp. Phụ nữ có thai có
huyết áp cao từ 160/110 trở lên thì nên được
điều trị. Các bác sĩ cũng khuyên phụ nữ nên đi
kiểm tra huyết áp của mình trước khi uống thuốc
tránh thai vì những tác động kết hợp sẽ làm tăng
nguy cơ bị tai biến mạch máu não.
Với phụ nữ có độ
tuổi từ 75 trở lên thì nên đi kiểm tra nguy cơ
bị rung nhĩ (một chứng bệnh liên quan đến rối
loạn nhịp tim) vì đây cũng là chứng bệnh có thể
làm tăng nguy cơ bị tai biến mạch máu não.
Phụ nữ bị chứng
đau nửa đầu cần phải ngừng hút thuốc vì đây là
yếu tố kết hợp có thể làm tăng nguy cơ bị tai
biến mạch máu não.
Các triệu chứng
của tai biến mạch máu não ở phụ nữ về cơ bản
cũng tương tự như ở nam giới. Các dấu hiệu này
là gì? Bác sĩ Ralph Sacco, phát ngôn viên Hiệp
hội tim mạch Hoa Kỳ cho biết: “Các
dấu hiệu của tai biến mạch máu não là dấu hiệu
mặt. Nếu mặt bị chảy xệ xuống một bên hoặc bị
yếu một bên. Thứ hai là tay, nếu bạn thấy một
bên tay bị yếu đi. Tiếp theo là nói, nếu bạn tự
nhiên nói ngọng hoặc nói không rõ. Khi có một
trong những dấu hiệu này thì phải nói đến thời
gian. Tức là bạn cần phải được chăm sóc y tế
ngay lập tức”.
Theo bác sĩ
Cheryl Bushnell, việc tuân thủ một chế độ sinh
hoạt, ăn uống hợp lý là yếu tố quan trọng giúp
làm giảm khả năng bị tai biến mạch máu não ở phụ
nữ, nhất là những người đã có những yếu tố nguy
cơ được nêu lên trong bản hướng dẫn. Hiệp hội
tim mạch Hoa Kỳ khuyến cáo mọi người nên theo
một hướng dẫn gọi là 7 điểm cơ bản trong cuộc
sống. Đó là
tăng hoạt động thể chất, kiểm soát mức độ
cholesterol, chế độ ăn hợp lý hơn, kiểm soát
huyết áp, giảm cân, giảm đường trong máu và
ngừng hút thuốc. Đây là 7 điểm mà bác sĩ
Bushnell cũng khuyên phụ nữ nên áp dụng.
Việt Hà RFA
(nguồn: www.rfa.org)
Phần
Âm Thanh
|