Bảy Sự Hiểu Lầm
Phổ Biến
Về Đạo Phật ở
Việt Nam
Chu Ngọc Cường
Là một quốc gia
có truyền thống Phật giáo, nhưng nhiều người
Việt Nam không có hiểu biết về đạo Phật hoặc
biết một cách rất mơ hồ, và dưới đây là vài điều
hiểu lầm rất phổ biến hiện nay.
1. Đức Phật là
đấng thần linh không có thật
Với
một tín
đồ Phật giáo, điều này nghe có vẻ rất buồn cười,
nhưng rất nhiều người Việt hiện nay vẫn không
biết Đức Phật là một người có thật. Ngài sinh
vào khoảng năm 624 trước công nguyên, tên thật
là Tất-Đạt-Đa, thuộc dòng họ Thích Ca, là thái
tử của vương quốc Thích Ca do cha Ngài làm quốc
vương. Lãnh thổ của quốc gia Thích Ca hiện nay
thuộc về khu vực giáp ranh Nepal và Ấn Độ.
Đức Phật Thích Ca
sống thọ đến 80 tuổi, nơi sinh, nơi mất và nơi ở
của Phật Thích Ca hiện nay đều được các nhà khoa
học tìm ra với các chứng tích lịch sử. Đức Phật
sinh ra không phải là thần thánh, Ngài là một
con người, rời khỏi gia đình đi tìm con đường
thoát khỏi đau khổ thế gian, sau đó Ngài lại
hướng dẫn lại cho mọi người con đường đó mà thôi.
Việc thờ phượng Đức Phật là do người đời sau bày
vẽ ra, thậm chí mọi người còn mải thờ Phật mà
quên mất việc chính là thực hành con đường hạnh
phúc mà Phật đã chỉ dạy.
Phật là một quả
vị, hay có thể nói là một danh hiệu dành cho các
vị giác ngộ tuyệt đối, vì vậy nên có nhiều vị
được gọi là Phật. Có vị tồn tại trong lịch sử
như Phật Thích Ca, có vị được biết đến chỉ trong
kinh điển như Phật A Di Đà, Phật Di Lặc... và
chưa ai gặp ngoài đời cả.
2. Mục tiêu của
đạo Phật là vãng sanh Cực Lạc
Mục tiêu của đạo
Phật không phải là cõi thiên đường hay Cực Lạc,
mà là thoát hết đau khổ, phiền muộn. Tất nhiên
đó là một công trình vĩ đại trải qua thời gian
vô cùng lâu dài, chứ không thể trong một kiếp
người vài chục năm đã đạt được ngay. Ngay cả Đức
Phật cũng phải trải qua nhiều kiếp sống thực
hành liên tiếp chứ chưa nói đến người bình
thường. Chính vì vậy, trong đạo Phật có một số
vị chủ trương hướng dẫn cho Phật tử thực hiện
từng bước một. Bước đầu một người có thể tu tập
để được tái sinh vào kiếp sau tại một nơi hạnh
phúc hơn (như cõi Cực Lạc chẳng hạn), sau đó tại
nơi ấy họ sẽ tiếp tục tiến bộ để được thoát khổ
hoàn toàn.
Tuy nhiên cũng có
những vị không cần thông qua con đường ấy mà tập
trung thực hành ngay tại đời sống con người cũng
đạt được kết quả giác ngộ. Trong lịch sử đã ghi
nhận rất nhiều đệ tử của Đức Phật (đều là người
có thật) và các vị xuất gia sau thời Phật đạt
được giác ngộ ngay khi đang sống ở cõi người.
Vì vậy,
có thể
nói vãng sanh Cực Lạc là một mục tiêu cao quý
trong đạo Phật nhưng chưa phải là kết quả cuối
cùng mà Phật muốn con người đạt được.
3. Các đức Phật
sẽ ban phát tài lộc
Ngày nay hầu hết
các ngôi chùa ở Việt Nam đều có sự thờ cúng
hương khói. Có những chùa người tu hành ít nhưng
hoạt động cúng bái, lễ hội cho lữ khách thập
phương diễn ra vô cùng sôi động. Rất nhiều người
đến Lễ Phật với mong ước Đức Phật sẽ mang lại
nhiều may mắn, tiền tài, nhà cửa hoặc con cái,
thực ra đây là một quan niệm không đúng với lời
dạy của Phật.
Đức
Phật chỉ
hướng dẫn con người tự thoát khổ chứ không hề
ban phát sự sung sướng. Muốn được hạnh phúc, các
tốt nhất là nghiên cứu con đường Phật để lại
rành rành qua Tứ Diệu Đế, không nên mang xôi gà,
hoa quả đến cầu Phật ban phước làm chi.
4. Niệm Phật là
đọc danh hiệu Phật
Tụng kinh, niệm
Phật là phương pháp tu hành phổ biến ở các chùa,
nhất là ở miền quê. Trong đó mọi người cố gắng
để tụng các bài kinh cho thuộc nằm lòng, đọc lên
cho hay mà có khi chẳng tìm hiểu nghĩa. Bên cạnh
đó, việc liên tục đọc “Nam mô Ai Di Đà Phật”
cũng được coi là một công đức, điều này khiến
giới trẻ cảm thấy hồ nghi và không hứng thú với
đạo Phật.
Thực ra, chữ
“niệm” ở đây có nghĩa là nhớ, giống như trong
chữ tưởng niệm, hoài niệm. Niệm Phật hay thường
xuyên nhớ đến Phật là phương pháp hiệu quả giúp
tâm trí chúng ta bình an và sáng suốt. Do vậy,
niệm Phật
thực ra chú trọng ở nội tâm chứ không phải ở
hình thức như nhiều người vẫn nghĩ.
5. Người xuất gia
theo Đạo Phật đều phải ăn chay
Ăn chay chỉ là
một việc làm được khuyến khích chứ không phải là
một loại quy định cấm kỵ trong đạo Phật. Trong
đạo Phật chỉ cấm người tu hành sát sinh hại vật,
còn việc ăn chay nếu có điều kiện thuận lợi thì
mới thực hiện. Thời xa xưa, người dân chưa quen
ăn chay nên có khi cúng cho các vị Tăng cả thịt
cá, các thầy ăn đồ ấy không coi là phạm giới.
Ngày nay điều kiện kinh tế khá hơn, Phật tử
chuẩn bị được đồ chay cho chùa chiền nên các nhà
sư mới có thể ăn chay liên tục được.
Ngoài ra, trong
những trường hợp đặc biệt, chẳng hạn như khi ốm
bệnh, các nhà sư cũng cần ăn mặn để có sức khỏe
chứ không thể miễn cưỡng ăn chay. Cho rằng các
nhà sư ăn thịt cá là phạm giới nghiêm trọng là
hậu quả của việc phim ảnh Trung Quốc nói về đời
sống trong các chùa rất hay khai thác vấn đề này
khiến nhiều người hiểu lầm.
6. Giáo lý quan
trọng nhất là các bộ kinh
Nhiều người nói
đến đạo Phật là khoe ngay mình đã đọc thuộc bao
nhiêu bộ kinh, đã tu qua những phẩm nào, nhưng
đó không phải điều cốt yếu mà Phật chỉ dạy. Giáo
lý quan trọng nhất trong đạo Phật cũng chính là
những giáo lý cơ bản nhất mà Đức Phật luôn nhắc
đến trong mọi trường hợp, đó là Luật Nhân-Quả và
Tứ Diệu Đế.
Tìm hiểu đạo Phật
mà chỉ thích những giáo lý cao siêu, chúng ta
càng dễ xa rời chân lý. Ai cho rằng các bài kinh
có hiệu quả cao siêu hơn cả các giáo lý căn bản,
đó là một suy nghĩ sai lầm vì vấn đề trong kinh
điển đều để làm rõ hơn cho Luật Nhân-Quả và Tứ
Diệu Đế mà thôi, chưa nói có nhiều kinh điển đã
bị ngụy tạo hoặc chỉnh sửa không còn đúng với ý
Phật nữa. Do vậy,
người
Phật tử chúng ta cứ nắm chắc giáo lý căn bản
trước rồi tìm hiểu thêm các kinh điển cũng chưa
hề muộn, lại yên tâm vì luôn theo đúng lời Phật
nói.
7. Đạo Phật chỉ
dành cho người già
Đạo Phật dành cho
bất cứ ai muốn cải thiện đời sống theo hướng tốt
đẹp hơn, hạnh phúc hơn, và đặc biệt là rất phù
hợp với lứa tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên ở
Việt Nam lâu nay lại tồn tại quan niệm “Trẻ vui
nhà, già vui chùa”, coi việc đến chùa, học Phật
chỉ dành cho những người cao tuổi, không còn
việc gì khác để làm.
Nếu bạn là người
trẻ, hãy đến với đạo Phật thông qua các video,
sách vở hoặc mạnh dạn đến một ngôi chùa nào đó
bày tỏ mong muốn của mình, chắc chắn bạn sẽ nhận
được sự hoan nghênh và giúp đỡ nhiệt tình của
các sư thầy, sư cô. Đạo Phật cung cấp nhiều tri
thức khoa học, tâm lý, đạo đức bổ ích cho cuộc
sống và công việc của chúng ta và nhất định sẽ
giúp ích được càng nhiều nếu bạn tìm hiểu càng
sớm.
Đừng
chờ đợi đến khi không còn sức lực và mọi chuyện
đều đã trôi qua rồi mới khám phá cách sống đúng,
như vậy thì quả là điều đáng tiếc cho tuổi
trẻ.
CHU NGỌC CƯỜNG
|